Tradities

Tradities

Het leven in een ger kent vele tradities. Van toeristen verwacht men niet dat ze zich aan de tradities houden, maar ik werd steeds meer gecorrigeerd naarmate ik er langer verbleef. De gigantische culturele verschillen begonnen mij steeds meer op te vallen en waren soms moeilijk. De tradities die in regels zijn te vatten zijn makkelijk te leren. Daarentegen zijn de subtielere culturele verschillen, zoals hoe mensen met elkaar omgaan, moeilijker.

De bouw van een ger

Rond deze tijd vertrekken alle families naar hun winterplaats. Zo ook mijn familie, dus we hebben twee gers verplaatst. De constructie is zo ontworpen dat het niet meer dan een uur duurt om de ger af te breken. Het opbouwen kost daarna wat meer tijd maar is nog steeds simpel en snel. Eerst worden de muren neergezet. Het zijn opvouwbare latwerken die op het eerste gezicht niet erg stevig lijken. Door de ronde vorm krijgen ze echter hun stevigheid en ze worden daarom strak samengebonden. Als de middelste paal met een traditionele uitroep omhoog gaat volgen de latten die het dak vormen. Als alle latten zijn bevestigd raken de poten van de middelste paal de grond niet meer, die wordt later verzwaard zodat alles strak in elkaar zit. Eerst komen de grote vilten lappen op het dak en de muren. Drie lagen dik vilt houden de warmte binnen en de kou en sneeuw buiten. Tot slot het witte doek en daarna wordt alles nog eens zo strak samengebonden dat al het hout ervan kraakt. Daarna kan de inrichting beginnen.

De inrichting van een ger

Alle gers zien er min of meer hetzelfde uit van binnen. In het midden staat de kachel, gericht naar het oosten, de plek van de vrouw. Hier staat ook een kast met de kookspullen. Aan de noordkant staat een kastje met de waardevolle spullen en daarop een Boeddhistisch altaartje. Als de familie een tv heeft staat die ernaast. Meestal heeft de ger een bed, die slechts bedoeld is voor gasten want de familie zelf slaapt op de grond. Overal in de ger staan zuivelproducten. Yoghurt, melk, airag, kaas. Alles wordt in de ger gemaakt in grote tonnen en emmers. De bezittingen worden bewaard in grote tassen, ruimte voor een kast is er niet. Veel meer is er niet te vinden. Een ger is klein, maar omdat er geen onnodige spullen zijn is er ruimte genoeg. De ruimte is sober ingericht, hoewel sommige families de wanden versieren met grote kleden.

Tradities

Langzaam leerde ik steeds meer gebruiken en werd ik vaker gecorrigeerd op kleine dingen. Veel van de tradities lijken op het eerste gezicht nutteloos. Als je echter bedenkt dat het in het nabije verleden niet zeldzaam was voor een familie van 12 man om in een ger te leven lijken de regels ineens logisch. Naast de vele regels gaat men heel vrij met elkaar om. Echte beleefdheidsregels zoals die bij ons zo belangrijk zijn hebben ze niet. Het is me vaak overkomen dat ik (Mongoolse) tv aan het kijken was en iemand simpelweg voor mij ging zitten of van kanaal veranderde. Dit heeft ook te maken met het belang van autoriteit. Leeftijd is heel belangrijk en iemand die ouder is heeft altijd absoluut gezag. Ik had dus meestal weinig te vertellen. Kinderen die in een ger opgroeien doen mee met het huishouden zo gauw ze kunnen lopen. Ze doen alle afwas en het schoonmaken en klagen nooit. Tegen de ouders in gaan is geheel ondenkbaar. Luiheid is een groot kwaad. Soms probeerde ik tussendoor even te liggen maar dan vuurde Narkaa meteen allerlei opdrachten op mij af. Er is altijd werk te doen. Het concept privacy bestaat hier niet, mensen zijn gewend om met een grote familie in een kleine ruimte te leven. Als ik probeerde te lezen bleven mensen rustig tegen mij praten, als ik probeerde te slapen gingen mensen op mijn bed zitten, luid met elkaar pratend. Een moment voor jezelf bestaat niet en is ondenkbaar. Verder heeft hygiëne een compleet andere betekenis. Afwassen is lastig en wordt daarom het liefst vermeden. Het eten zit zonder uitzondering vol met haren, die eerst worden afgelikt alvorens ze weg te gooien. Het is een paar keer gebeurd dat er een gast binnenkwam die zonder iets te zeggen ging zitten, een lucifer pakte en daarmee zijn oren schoonmaakte. Vervolgens werd de lucifer afgeveegd aan de broek en teruggelegd. Dit zijn culturele omgangsvormen waarvoor geen regels bestaan en waar ik moeilijk aan kon wennen. Hier een greep uit de vele regels die ik wel kon leren:

-Raak bij het binnenkomen van de ger nooit de deurpost aan met je schoenen.
-Stap nooit over iets heen wat met eten te maken heeft.
-Ga op de grond zitten, het liefst in de traditionele Mongoolse houding of in kleermakerszit.
-Doe nooit iets tussen de twee centrale steunpalen, niet lopen of iets aanreiken of zelfs maar erdoorheen praten.
-Leun niet tegen de muur of meubels.
-Neem alles aan met twee handen of je rechterhand, met je linkerhand de rechter elleboog steunend.
-Eet altijd je kom leeg en lik die schoon of spoel het schoon met melkthee.
-Gooi nooit vlees weg.
-Leg je hoed nooit ondersteboven neer (dat doen bedelaars).
-Lig nooit met twee handen onder je hoofd (dat doen blijkbaar ook bedelaars).
-Laat nooit rommel slingeren en ruim je slaapzak op meteen nadat je wakker wordt.
-Zit nooit op je hurken.
-Leg je bestek na het eten altijd naast je kom.
-Snij het vlees naar je toe, nooit van je af.
-Eet en drink zo veel als je wilt en dan nog meer.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.